Yemek borusu kanseri (özofagus kanseri olarak da adlandırılır), yemek borusunun iç yüzeyindeki hücreler kontrol dışı büyümeye başladığında ortaya çıkar. Vücudun neredeyse her yerindeki hücreler kansere dönüşebilir ve vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Özofagus kanserini anlamak için özofagusun normal yapısı ve işlevi hakkında bilgi sahibi olmak yararlı olur.
Özofagus (Yemek Borusu)
Yemek borusu, boğazı mideye bağlayan içi boş, kaslı bir tüptür. Soluk borusunun (trakea) arkasında ve omurganın önünde yer alır. Yetişkinlerde yemek borusu genellikle 25 ila 33 santimetre uzunluğundadır ve en küçük noktasında yaklaşık 2 cm genişliğindedir.
Üst yemek borusunun açıklığında, kendisine doğru gelen yiyecek veya sıvıyı algıladığında yemek borusunu açmak için gevşeyen özel bir kas halkası (üst yemek borusu sfinkteri olarak adlandırılır) bulunur.
Yutkunurken, gıda ve sıvılar yemek borusunun iç kısmından (lümen olarak adlandırılır) geçerek mideye ulaşır.
Yemek borusunun mideye bağlanan alt kısmına gastroözofageal (GE) kavşak adı verilir. GE kavşağının yakınında bulunan ve alt özofagus sfinkteri olarak adlandırılan özel bir kas halkası, yiyeceklerin yemek borusundan mideye doğru hareketini kontrol eder. Yemekler arasında, mide asidini ve sindirim sularını yemek borusundan uzak tutmak için kapanır.
Özofagus kanseri yemek borusu boyunca herhangi bir yerde başlayabilir. Özofagus duvarının iç katmanında başlar ve diğer katmanlardan dışarı doğru büyür.
Yemek borusunun duvarında birkaç katman vardır:
Mukoza: Bu tabaka yemek borusunun iç kısmını kaplar. Üç bölümden oluşur:
Epitel, yemek borusunun en iç tabakasıdır ve normalde skuamöz hücreler adı verilen düz, ince hücrelerden oluşur. Özofagus kanserlerinin çoğu burada başlar.
Lamina propria, epitelin hemen altındaki ince bir bağ dokusu tabakasıdır.
Muskularis mukoza, lamina proprianın altında çok ince bir kas tabakasıdır.
Submukoza: Bu, mukozanın hemen altında kan damarları ve sinirler içeren bir bağ dokusu tabakasıdır. Özofagusun bazı bölümlerinde bu tabaka mukus salgılayan bezleri de içerir.
Muskularis propria: Bu, submukozanın altındaki kalın bir kas tabakasıdır. Yiyecekleri boğazdan mideye doğru yemek borusundan aşağı itmek için koordineli bir şekilde kasılır.
Adventisya: Özofagusun en dış tabakasıdır ve bağ dokusundan oluşur.
Özofagus kanserinin, başladığı hücre tipine bağlı olarak iki ana türü vardır.
Skuamöz hücreli karsinom
Özofagusun iç tabakası (mukoza) normalde skuamöz hücrelerle kaplıdır. Bu hücrelerde başlayan kansere skuamöz hücreli karsinom denir. Bu kanser türü yemek borusu boyunca herhangi bir yerde ortaya çıkabilir, ancak en sık boyun bölgesinde (servikal özofagus) ve göğüs boşluğunun üst üçte ikisinde (üst ve orta torasik özofagus) görülür. Skuamöz hücreli karsinom eskiden Amerika Birleşik Devletleri’nde en sık görülen özofagus kanseri türüydü. Bu durum zamanla değişmiştir ve şimdi bu ülkedeki yemek borusu kanserlerinin %30’undan daha azını oluşturmaktadır.
Adenokarsinom
Bez hücrelerinde (mukus yapan hücreler) başlayan kanserler adenokarsinom olarak adlandırılır. Adenokarsinomlar genellikle yemek borusunun alt üçte birlik kısmında (alt torasik özofagus) bulunur. Barrett özofagusu gibi bazı durumlarda, gland hücreleri özofagusun alt kısmındaki skuamöz hücrelerin yerini almaya başlar ve bu adenokarsinoma yol açabilir.
Gastroözofageal (GE) bileşke tümörleri
Yemek borusunun mideyle birleştiği bölgede (midenin yaklaşık ilk 5 cm’sini içeren GE bileşkesi) başlayan adenokarsinomlar, yemek borusundaki kanserler gibi davranma eğilimindedir ve onlar gibi tedavi edilirler.
Yemek borusunda nadir görülen kanserler
Lenfomalar, melanomlar ve sarkomlar dahil olmak üzere diğer kanser türleri de yemek borusunda başlayabilir. Ancak bu kanserler nadirdir.